Dış Kaynaklı Proje Süreçleri Yönetim Sistemi
Çahantimur A. (Yürütücü), Beçeren öztürk R. , Kırcı P. , Türkkan A. , Aydın M.
Çalışmanın araştırma konusu; mevsimlik tarım işçilerinin barınma koşullarının iyileştirilmesine yönelik BİT destekli barınma ve yerleşim modeli önerisinin geliştirilmesidir. Amacı kırsal kalkınmayı desteklemek ve temel yaşam ihtiyaçlarına ulaşmada fırsat eşitliğini sağlamak olan çalışma, hem bu amaçları hem de evrensel tasarım ilkelerine uygun ve bilgi iletişim teknolojileriyle desteklenmiş çözüm önerileri sunma hedefleriyle 11. Kalkınma Planı Hedefleriyle ilişkilidir. Projede mimarlık ana disiplin, bilgisayar mühendisliği, sosyoloji ve sağlık bilimleri yardımcı disiplinlerdir. Tarımsal yatırım projelerinin belirlenen üretim düzeyine ulaşabilmesini ve bunun sürdürülebilirliğini sağlamak ve yeni teknolojilerin benimsenmesi yoluyla kırsal kesimde yaşayan halkın yaşam kalitesini arttırmak Tarım ve Orman bakanlığının öncelikli araştırma konularındadır. Tarımsal yatırımlardan elde edilecek kazancın büyümesi nitelikli tarımsal işgücünün artmasıyla doğru orantılı olup mevsimlik tarım işçilerinin bu işgücü içindeki payları büyüktür. Proje kapsamında bu işçilerin ve aile bireylerinin yaşam kalitelerinin arttırılması, temel sağlık ve hijyen gereksinimlerinin gereken standartlarda sağlanması, geçici barınma alanlarının ve bu alanların bulunduğu çevrelerin konfor koşullarının sağlanması, işçilerle yerel halk arasındaki iletişimin desteklenmesi ve dolaylı olarak yerel halkın yaşam kalitesinin arttırılmasına yönelik teorik bir model önerilecektir. Teorik model geliştirme sürecinde ulusal ve uluslararası literatürün kapsamlı bir analiziyle birlikte Türkiye’deki durumu tespit edebilmek için ilgili aktörlerle görüşmeler ve pilot alanlarda gözlemler yapılacaktır. Bu modele dayanarak geliştirilecek barınma birimi ve yerleşme alanının tasarım sürecinin ilk aşamasında niteliksel ve niceliksel araştırma tekniklerinden yararlanılarak örnek alanların mevcut fiziksel, mekansal ve sosyokültürel özellikleri belirlenecektir. Katılımcı yöntemler kullanılarak ilgili aktörlerle yapılacak odak grup toplantıları ve görüşmelerle mevcut duruma yönelik düşünceler ve gelecek beklentileri tespit edilecektir. Tasarım sürecinin ikinci aşamasında, sürdürülebilir mimari tasarım ilkeleri benimsenecek, modüler tasarım yaklaşımları kullanılacak, yeni mimari teknolojiler, malzeme ve yapım sistemlerinden yararlanılacaktır. Barınma birimi ve yerleşkenin 2D ve 3D mimari ifadeleri dijital çizim teknolojileriyle hazırlanacaktır. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin desteğiyle bilgisayar ağları ve yazılımlardan yararlanılarak bir iletişim ağı tasarlanacaktır. Bu ağın yardımıyla geliştirilecek haberleşme sistemi önerilecek yerleşmelerde barınacak mevsimlik işçi ailelerinin güvenliğini sağlamaya yönelik denetleme mekanizmalarının kurgulanmasını hedeflemektedir. Tasarlanacak dijital uygulamayla mevsimlik tarım işçilerinin cinsiyet, yaş, eğitim durumu, meslek, medeni hal, doğum yeri, ailede bulunan kişi sayısı gibi temel demografik bilgileriyle birlikte bireysel sağlığa yönelik verileri kayıt altına alınabilecektir. Diğer yandan, çalışanların lokasyon bilgileri de sistemde tutularak çalışmada harita üzerinde lokasyon gösterimi yer alacak, ilgili bölgelerde oluşabilecek, deprem, orman yangını ve sel gibi afetlerde çalışanlara acil durum sinyali gönderimi yapılacak, böylelikle güvenlik önlemleri hızlıca alınabilecektir. Aynı zamanda tasarlanacak dijital uygulama işgücü verimliliğini arttırmaya yönelik rakamsal verilerin toplanmasına da katkıda bulunacaktır. Halk sağlığı disiplininin desteğiyle mevsimlik tarım işçileri ve aile bireylerinin sağlık problemleri belirlenerek bunların giderilmesinde mekansal çözüm önerilerinin rolü ve kapsamı belirlenecektir. Böylelikle sağlık hizmetlerine erişimde fırsat eşitliği sağlamaya katkıda bulunulacak, ayrıca 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinden olan "herkes için sağlıklı yaşam ve esenliği sağlama" konusunda bir adım atılmış olacaktır. Mimarlık ve halk sağlığı disiplinlerinin işbirliğiyle sağlıklı ve kaliteli barınma birimleri ve ortak yaşam alanları tasarlanması; "sağlıksız su, yetersiz temizlik ve hijyen eksikliğinin neden olduğu hastalık ve ölümlerin azaltılması" amacına hizmet edecektir. Bilgisayar bilimlerinin geliştireceği yazılımla bu alanların ve kullanıcılarının kontrolü sağlanacak; acil durum, salgın hastalık gibi olası problemler zamanında tespit edilerek önlemler alınabilecektir. Çalışma; kırsal yerleşmelerde yaşam kalitesinin arttırılmasına ve sürdürülebilirliğin sağlanmasına vereceği destekle toplumsal açıdan, tarım sektöründeki istihdamın organizasyonuna ve kayıt altına alınmasına katkısıyla ekonomik açıdan, tarım işçilerinin iş güvenliğinin sağlanmasına, yerel halkla sağlıklı iletişim kurmalarına ve acil durumlara kısa sürede müdahaleye destek olması açısından ulusal güvenlik açısından yaygın etkiye sahiptir. Çalışma kapsamında 1 doktora, 3 yüksek lisans tezi hazırlanacak, süreç ve sonuçlar uluslararası ve ulusal indexli dergilerde makale, kongre ve sempozyumlarda bildiri olarak yayınlanacak , böylelikle bilimsel literatüre katkı sağlanacaktır. Süreçte gerçekleştirilecek çalıştay ve odak grup toplantılarında ilgili aktörlerin farkındalığının artmasına destek olunacaktır. Her üç disiplinin üniversite ve meslek odaları web sayfaları ve sosyal medya hesaplarında yapılacak paylaşımlarla çalışmanın tanınırlığı arttırılacaktır.