Dış Kaynaklı Proje Süreçleri Yönetim Sistemi
Parkinson hastalığı (PH) dopaminerjik nigrostriatal nöronların ilerleyici dejenerasyonu ve striatal dopamin seviyelerinin azalmasıyla karakterizedir. Parkinson hastalığının güncel tedavisi dopaminin öncül maddesi olan Levodopa ile sağlanmakta, ancak henüz striatumda dopaminerjik sinirlerin rejenerasyonuna yönelik bir tedavi rejimi bulunmamaktadır. Bununla birlikte, yakın zamanlı çalışmalarda ilerleyici striatal nörodejenerasyonun altında apoptozis mekanizmalarının aktifleşmesinin yattığı ve anti-apoptotik stratejilerin PH tedavisinde yeri olabileceği bildirilmiştir.
Peptid nanofiberler kolay modifiye edilebilen sentetik, enjekte edilebilir, biyouyumlu, biyoaktif yeni nesil biyomalzemelerdir. Bu malzemelerin in vitro nöronal hücre kültürlerinde hücrelerarası iskelenin doğal ortamını taklit ederek nörit büyümesini (neurite outgrowth) uyardığı ve spinal kord hasarlarında in vivo aksonal büyümeyi sağladığı ve apoptozisi azalttığı gösterilmiştir.
Bu bulguların ışığında, önerdiğimiz bu projede peptit nanofiberlerin deneysel Parkinson modelinde striatal hasarı azaltıcı ve dopaminerjik sinir rejenerasyonunu arttırıcı etkilerini incelemeyi amaçlamaktayız. Bu amaçla literatürde yaygın olarak kabul gören ve daha önce uyguladığımız striatum’a tek taraflı 6-hidroksi dopamin (6-OHDA) enjeksiyonu ile dopaminerjik sinir hasarı modeli kullanılacaktır.
Lezyon oluşturulduktan sonra aynı striatum’a Bilkent Üniversitesi, UNAM-Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi’nde üretilen ve önceki çalışmalarda in vitro nörit büyümesini teşvik ettiği gösterilen peptit nanofiberler enjekte edilecektir. Bu moleküller heparan sülfat benzeri (heparan-sulfate-mimicking [HSM]) peptit nanofiberler ile laminin’den türeyen (laminin-derived [LD]) peptit nanofiberlerin kendi kendine birleşmesiyle (self-assembling) oluşan bir çatı (scaffold) şeklindedir. Bu nanofiberler inhibitör özellikteki kondroitin sülfat proteoglikanların (CSPG) varlığında dahi nörit büyümesini teşvik etme özelliğine sahiptir.
Etik Kurul izni yaklaşık bir yıl önce alınan proje önerimizde geride kalan bu bir yıllık süre bazı ön çalışmaların yapılması ile değerlendirilmiştir. Bu ön çalışmalarda 6-OHDA ile hasarlanan sıçan striatum’una enjekte edilen peptid nanofiberlerin:
- İn vivo peptid jel oluşturduğu, ve
- Bu jelin bir süre sonra parçalanarak bulunduğu alana bazı beyin hücrelerinin toplanmasını uyardığı gözlenmiştir.